En het kunstwerk is onthuld. Na een druk bezochte ochtend in de bibliotheek, met een inleiding van Joep van Ruiten, journalist van het Dagblad van het Noorden, een interview met de kunstenaar Nicholas Dings en een verhaal van Klaas Smid, burgemeester van Noordenveld, zijn we naar het kunstwerk gelopen. Klaas Smid heeft, na een leuke en bijzonder act van de jeugdtheaterschool Roden, het kunstwerk onthuld. Het gedicht "Daphne" werd zeer beeldend voorgedragen door Nicolette Leenstra.
Voor een impressie kijk dit item van RTVDrenthe en ook een verslag van Joep van Ruiten op zijn cultuurblog Woest & Ledig. Ook in het Dagblad staat een leuk artikel over de onthulling van het kunstwerk.
Bijzonder was dat er ook familie, een dochter, zoon, kleindochter en twee achterkleinkinderen, van Vasalis aanwezig was en voor zover wij konden zien hebben zij ook genoten van deze onthulling.
Het kunstwerk is mogelijk gemaakt door de Provincie Drenthe, het Mondriaan Fonds, de Gemeente Noordenveld, VDH Vastgoed B.V., boekhandel Daan Nijman en vele particulieren die, via een crowdfunding, geld gedoneerd hebben.
Hier een schets van het ontwerp.
“Alleen mijn voeten op de oude grond verbinden mij met het bestaande”
Een beeld voor M. Vasalis op het Heereborghplein te Roden
Vasalis groeide op in Den Haag/Scheveningen en studeerde geneeskunde en antropologie in Leiden. Na haar studie vertrok ze naar Amsterdam en later werkte ze als psychiater in Assen en Groningen en vestigde zich in Roden. Ze debuteerde in 1940 met de bundel “Parken en woestijnen”. Daarna volgde “De vogel Phoenix (1947) en vervolgens “Vergezichten en gezichten” in 1954. In de tijd dat ze in Drenthe woonde publiceerde ze niet meer. “De oude kustlijn” is dan ook postuum verschenen in 2002.
Het reeds aanwezige kunstwerk van Erick de Lyon op het landgoed Mensinge heeft de functie van een gedenkteken. De 100ste geboortedag van Vasalis wordt erin herdacht, letterlijk met de regels van het gedicht Tijd: “ik droomde dat ik langzaam leefde…etc.”
Het uitgangspunt van het werk van Dings is een autonoom kunstwerk, dat recht wil doen aan het totale oeuvre van Vasalis en haar poezië wil eren. Een hommage aan de dichteres die immers lang in Roden gewoond heeft.
Vasalis put in haar werk rijkelijk uit de klassieke mythologie; dat is een uitgangspunt geworden bij het kunstwerk nl. het gedicht Daphne (uit De vogel Phoenix, p.52).
De boom is in de aarde geworteld en vertegenwoordigt levenservaring: “Alleen mijn voeten op de oude grond verbinden mij met het bestaande”. Met andere woorden: wat de wortels voor de boom zijn, zijn de voeten voor de mens. Beiden behoren op de grond. Of zoals de dichter zegt “ wie kan het verdragen wanneer een boom zijn wortelen verlaat ” .
De boom beweegt en strekt zijn “armen” uit. Het bloeien en vrucht dragen is een ander aspect dat aan bod komt. Bekendste voorbeeld is “Appelboompjes”, waarin ze dicht over bloem en vrucht tegelijk.
Tenslotte: een boom is eveneens een behuizing voor vogels; zij maken ook deel uit van de poëzie van Vasalis en dus ook van het kunstwerk: van meeuw en wielewaal tot zangvogels.
Op het plein staat al een kastanjeboom; daarnaast, op korte afstand, komt het kunstwerk in terrazzo en brons in een perk. Rondom de voetplaat komt de strofe uit Daphne “Alleen mijn voeten op de oude grond verbinden mij met het bestaande……”. Het beeld is te zien als een driedimensionale vertaling in de geest van Vasalis, die zowel refereert aan gedichten als aan de bewoners van Roden, waar ze gewoond heeft.
Vanuit de voetplaat, precies in het midden, groeit een getrapte zuil, een boom in delen. Hij verwijst, met al zijn jaarringen, naar haar vier bundels en eindigt in de figuur van Daphne, die uiteindelijk ook weer een boomvorm krijgt. Daarmee is de cirkel rond. Uit de boom vertakken zich elementen die te herleiden zijn tot fragmenten uit haar oeuvre: vogels, takken, bladeren. Met elkaar vormen zij een organisch figuur,
Het kunstwerk vordert gestaag:
De onderdelen zijn gegoten, gedeeltelijk gelast en gemonteerd en de eerste patinalaag is aangebracht.
Het werk gaat binnenkort naar Zuliani kunst & terrazzo BV
die momenteel aan de zuil en de tekst werkt en die het brons-gedeelte gaat monteren. Vanwege lettergrootte en typografie is gekozen voor witte letters op een gemeleerd donkere zuil,
die integraal gepolijst wordt.
En hier een foto-verslag van de plaatsing:
Het gedicht wat Nicolas Dings als uitgangspunt voor zijn ontwerp heeft gebruikt.
Een complete schets van het kunstwerk.
Een detailschets.
Er wordt ook nog hard gewerkt om het kunstwerk als het donkerder wordt, mooi te verlichten.
Dit wordt mogelijk gemaakt door VDH-vastgoed B.V. die zo ruimhartig zijn om hiervoor geld te doneren.